ENGLISH

DİSK: Sosyal Adalet için Acil Sosyal Politikalar Üretilmeli

20/02/2023

DİSK Yönetim Kurulu adına Genel Başkan Arzu Çerkezoğlu, 17 Şubat 2022’de bir açıklama yayımlayarak deprem sonrası süreçte çalışma hayatı, iş ve gelir güvencesi, sosyal güvenlik, barınma ve eğitim başta olmak üzere acil alınması gereken sosyal politika önlemlerini ve DİSK’in taleplerini açıkladı. Çerkezoğlu’nun açıklaması şöyle:

Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman, Gaziantep, Malatya, Diyarbakır, Adana, Şanlıurfa, Osmaniye ve Kilis illerimizde büyük bir yıkıma yol açan depremde yaşamını kaybeden insanlarımızın ailelerine ve yakınlarına başsağlığı ve yaralılara acil şifalar diliyoruz.

Depremin ilk anından itibaren “şimdi dayanışma zamanı” dedik ve işçi sınıfının dayanışma bilincini ve birikimini deprem bölgeleri için seferber ettik. İşçi sınıfı büyük bir toplumsal seferberliğin parçası olarak arama kurtarma çalışmalarına, kan bağışına, elden ele büyüyen dayanışma kampanyalarına koştu. Günlerce sorumluların ortada görünmediği yıkılmış kentlerde tanıklık ettiğimiz büyük halk seferberliği geleceğimizin teminatıdır.

Yaşadığımız büyük felaketin asıl sebebi bilimin esas alınmaması, kamuculuğun, planlamanın ve sosyal devletin terk edilmesidir. Depremle birlikte piyasacılık, rantçılık ve sermayenin ihtiyaçlarını önceleyen politikalar da çökmüştür. Bu büyük felaket sadece teknik bir konu değildir, mesele sadece bir teknik ihmal meselesi değildir. Deprem, doğaldır ancak felaket sistemsel bir sorundur, izlenen politikaların bir sonucudur.

Hem gerçek anlamıyla hem de ülkenin kurumları, kuralları, rejim biçimi, ekonomi politikaları, kentleşme politikaları olarak üstümüze çöken bu enkazı hep birlikte kaldıracağız. Ve ülkemizin daha adil, daha demokratik, daha eşitlikçi, doğayı ve bilimi dikkate alan bir biçimde yeniden kuruluşu için hep beraber bir seferberlik başlatacağız.

Biz işçi sınıfı olarak, tüm değer ve güzellikleri üretenler olarak böylesi bir yeniden kuruluş sürecinde güçlü bir biçimde yer almaya hazırız.

Deprem Sonrası Alınması Gereken Acil Sosyal Politika Önlemleri

Depremin yaralarını sarmak ve ülkemizi yeniden inşa etmek için bilime, sosyal politikaya ve sosyal devlete her zamankinden daha çok ihtiyacımız var. Anayasa’da yer alan sosyal devlet ilkesi ile sosyal ve ekonomik haklar bu depremle de görüldü ki çok büyük bir önem taşıyor.

DİSK depremin yarattığı büyük felaketin yaralarının bir an önce sarılması için bütün kamusal olanakların ve toplumsal dayanışmanın seferber edilmesi gerektiğine inanmaktadır. Bunun için bir dizi acil sosyal politika önlemine ihtiyaç vardır. Bunlar çalışma hayatı, iş ve gelir güvencesi, sosyal güvenlik, barınma ve eğitim olmak üzere acil ve derhal alınması gereken sosyal politika önlemlerini kapsamaktadır. DİSK bu temel yaklaşımla acil olarak hayata geçirilmesi gereken sosyal politika önlemlerini ve önerilerini aşağıda sıralamaktadır:

Depremzedelere yaşamlarını sürdürmek ve yeniden kurabilmek için doğrudan veya dolaylı çeşitli kamusal destekler sağlanmalıdır.
Depremzedelerin elektrik, su, doğalgaz ve iletişim fatura borçları silinmelidir. Depremzedeler bu hizmetlerden bedelsiz yararlanmalı, depremzedelerin vergi borçları ile kredi kartı ve ihtiyaç, konut ile taşıt kredi borçları silinmelidir.
Depremzedelere yeterli kira ve ev eşyası desteği sağlanmalıdır
Depremde hayatını kaybedenlerin hak sahiplerine prim ödeme ve çalışma süresi koşulları aranmaksızın ölüm aylığı bağlanmalıdır.
Deprem sebebiyle meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60’ını kaybedenler prim ve sigorta süresi şartı aranmaksızın malul sayılmalı ve malullük sigortasından aylık bağlanmalıdır.
Depremden zarar görmüş işçilerin korunması için derhal işten çıkarma (fesih) yasağı getirilmelidir.
Depremzede işsizler önkoşul aranmaksızın işsizlik ödeneğinden yararlanmalıdır.
Deprem bölgesinde kısa çalışma ödeneği ön koşulsuz verilmelidir.
Deprem nedeniyle işten ayrılmak isteyen depremzedelerin kıdem tazminatı ödenmelidir.
Afetle mücadele kapsamında yeni istihdam yaratılmalı ve işverenlere afetzede çalıştırma yükümlülüğü getirilmelidir.
Enkaz kaldırma çalışmaları sırasında işçi sağlığı ve halk sağlığı kurallarına uyulmalıdır.
Güvenli konutlar oluşturuluncaya kadar depremzedeler geçici olarak konaklama tesisleri ile uygun kamu tesislerine yerleştirilmeli, KYK yurtlarında üniversite öğrenimine devam eden öğrenciler barınmaya devam etmelidir. Uzaktan eğitime geçmeye zorlanan üniversite öğrencilerinin öğrenimlerine örgün olarak devam etmesi sağlanmalıdır.
17 Ağustos 1999 depremi sonrasında olduğu gibi, deprem bölgesinde uygun ders alanı tahsis edildikten sonra eğitim-öğretim sürdürülmelidir.
Deprem sonrası kurulan yaşam alanları kadın ve çocuk depremzedeler için güvenli olmalıdır.
Deprem bölgesindeki çocuklara yönelik destek hizmetleri acilen oluşturulmalıdır.
Çalışma hayatındaki kadın depremzedelere yönelik özel önlemler alınmalıdır.
Deprem sonrası artacak yoksulluk nedeniyle kadın ve çocukların uğrayabilecekleri şiddet ve istismara yönelik özel önlemler hayata geçirilmelidir.

“Depremin Yaralarını Sarmak için DİSK’in Acil Sosyal Politika Öneri ve Talepleri” Başlıklı Metnimizin Tam Haline Ulaşmak İçin Tıklayınız: (pdf)