14/09/2023

Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) 2023 Küresel Haklar Endeksi adlı raporunu yayımladı. Raporda Türkiye, 2023 yılında "çalışanlar için en kötü 10 ülke" arasında yer aldı. Türkiye son iki yıl için de aynı kategoride gösterildi.

Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu'nun (ITUC) 148 ülkeyi kapsayan raporuna göre Türkiye, 2023 yılında "çalışanlar için en kötü 10 ülke" arasında!

Türkiye, Küresel Haklar Endeksi'nde “işçi haklarının garanti altında olmadığı” anlamına gelen 5. grupta yer aldı.

Endekste "Çalışanlar için en kötü 10 ülke" şu şekilde sıralandı: Bangladeş, Belarus, Ekvador, Mısır, Esvatini, Guatemala, Myanmar, Filipinler, Tunus ve Türkiye.

Türkiye, son iki yıl da bu kategoride gösterilmişti.

İşçilerin Hakları Dünya Genelinde Saldırı Altında:

Eswatini'den Myanmar'a, Peru'dan Fransa'ya, İran'dan Kore'ye kadar işçilerin çalışma haklarının desteklenmesine yönelik talepleri göz ardı edildi ve devlet güçlerinin giderek daha acımasız tepkileriyle karşılandı.

2023 Endeksi, işçi hakları ihlallerine ilişkin temel tedbirlerin rekor seviyelere ulaştığını gösteriyor.

10 ülkeden 9'u grev hakkını ihlal etti. Kanada, Togo, İran, Kamboçya ve İspanya'da çalışanlar, grev kararlarının ardından cezai kovuşturmayla veya işten çıkarılmayla karşı karşıya kaldı.

Ülkelerin %77'si çalışan insanları sendika kurma veya sendikaya katılma hakkından mahrum bıraktı. Göçmen, ev işçileri ve geçici işçiler, kayıt dışı ekonomide çalışanlar, platform işçileri ve Özel Ekonomik Bölgelerdeki işçilerin örgütlenme özgürlüğü hakları engellendi. Burundi, Haiti, Hindistan, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri, emekçileri sendikal temsilin dışında bırakan ülkeler arasında yer aldı.

Ülkelerin %42'sinde ifade ve toplanma özgürlüğü hakkı kısıtlandı ve bu da çoğu zaman protestocu işçilerin polis şiddetiyle karşı karşıya kalmasıyla sonuçlandı. Fransa'da yasal protestolar, polis şiddeti, ayrım gözetmeyen tutuklamalar ve göz yaşartıcı gazla karşılandı. İran'da öğretmenler 1 Mayıs gösterilerine katıldıkları için polis tarafından tutuklandı ve dövüldü.

Rapora göre çarpıcı diğer veriler ise şöyle sıralanabilir:

10 ülkeden 8'i toplu pazarlık hakkını ihlal etti. Hollanda, Kuzey Makedonya, Zimbabve, Honduras, Endonezya, Karadağ ve Sırbistan'daki işçiler toplu sözleşme haklarının ciddi biçimde azaldığını gördü.

Belarus, Myanmar, Hong Kong, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Guatemala da dahil olmak üzere ülkelerin %73'ü sendikaların tescilini engelledi veya yasakladı.

69 ülkede işçiler tutuklandı ve gözaltına alındı; Myanmar, Hong Kong, Dominik Cumhuriyeti, Hindistan ve Türkiye'de önde gelen sendika liderleri hedef alındı.

Ülkelerin %65'inde çalışan insanların adalete erişimi ya hiç yok ya da kısıtlı. Zimbabve, Çin ve Kazakistan'daki sendika liderleri ve işçi hakları savunucuları uydurma suçlamalarla yargılandılar ve davaları çoğunlukla yasal sürecin göz ardı edilmesiyle kuşatıldı.

Avustralya, Şili ve Fildişi Sahili için yükseldi, ancak Kongo Cumhuriyeti, El Salvador, Haiti, Liberya, Karadağ, Namibya, Kuzey Makedonya, Togo ve Birleşik Krallık'ta kötüleşti.

Aralarında Bangladeş, Filipinler ve Lübnan'ın da bulunduğu 44 ülkede işçiler şiddete maruz kaldı. Asya-Pasifik bölgesinde çalışanlara yönelik şiddet vakaları 2022'de ülkelerde %43'ten 2023'te %48'e, Orta Doğu Kuzey Afrika bölgesinde ise %42'den %53'e yükseldi.

Sekiz ülkede sendikacılar öldürüldü, ülkelerin %42'sinde ifade ve toplanma özgürlüğü engellendi veya kısıtlandı, ülkelerin %46'sında işçiler keyfi tutuklama ve gözaltılara maruz kaldı ve ülkelerin %65'inde işçilerin adalete erişimi engellendi veya kısıtlandı.

ITUC Genel Sekreter Vekili Luc Triangle Küresel Haklar Endeksi'ni değerlendirerek yaptığı açıklamasında şunları söyledi: “2023 ITUC Küresel Haklar Endeksi, demokrasinin temellerinin saldırı altında olduğuna dair şok edici kanıtlar sunuyor. İşçi haklarının desteklenmesi ile herhangi bir demokrasinin gücü arasında açık bir bağlantı vardır. Birinin aşınması diğerinin bozulması anlamına gelir.

Bu Endeksin 10. baskısı ve 2023 sonuçları bunun ne kadar gerekli olduğunu gösteriyor. Hem yüksek hem de düşük gelirli ülkelerde, çalışan insanlar tarihi bir hayat pahalılığı kriziyle ve kurumsal açgözlülüğün yol açtığı giderek artan enflasyonla karşı karşıya kalırken hükümetler toplu olarak ücret artışlarını müzakere etme ve grev eylemi yapma hakkına baskı yaptı.

Toplumlarımızın dokusunu güçlendirmek, demokrasiyi yenilemek ve kurmak ve çalışan insanları desteklemek için yeni bir sosyal sözleşmeye ihtiyacımız var: insana yakışır işler, adil ücretler, sosyal koruma, güvenli ve emniyetli çalışma dahil olmak üzere temel haklar ve eşitlik ve katılım güvencesi.

Çalışanların sesi dinlenmeli ve hükümet kararlarının merkezinde yer almalılar. Bunu talep etmek ve desteklemek için işçi sendikaları hiç bu kadar önemli olmamıştı.”