28.04.2024

12 saati geçen uzun çalışma süreleri, ağır ve aşırı çalışma, yoğun çalışma, güvensiz ve güvencesiz çalışma, standartların dışında taşıma ve ulaşım, iş baskısı, geçici işlerde çalışma, uzaktan çalışma, iş stresi, mobing, düşük ücret, ücretsiz fazla mesai, performans sistemi, depresyon, tükenmişlik, kronik yorgunluk vb. gibi ardında uzayıp giden kabarık bir neden listesi bulunan iş kazası ve işçi ölümleri önlenemiyor/ önlenmiyor.

Her gün yeterli önlemlerin alınmaması, gençlerin sermaye için ucuz işgücü haline getirilmesiyle oluşan çalışma koşulları ve iş ortamı işçiler için daha da güvensiz hale geliyor. 28 Nisan dolayısıyla işçilerin sağlığı ve insana yaraşır standartlardaki çalışma koşullarının sağlanması için farkındalık, çaba ve insan yaşamına değer verilmesi gerekliliğine vurgu yapıyoruz, ancak ne yazık ki, işçilerin yaşamı bir avuç azınlığın çıkarlarına feda ediliyor.

Kaza Geliyorum Diyor

Tekraren ifade ettiğimiz gibi yine belirtelim ki; iş kazaları, meslek hastalıkları ve kötü çalışma koşulları ile İSG standartlarının yetersizliği, işçi ölümlerinin temel sebepleridir ve bu alandaki yetmezlik ve eksikliklere acilen çözüm üretilmesi hayatidir.

Ülkemizde yürürlükte olan 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası, kapsamı gereği geniş bir çerçeve sunuyor olsa da uygulanabilirlik konusunda önemli sorunları vardır. Yasa, uygulama boşluğu dolayısıyla işverenlerin sorumluluklarını yerine getirmemesi için gerekçe yaratıyor. Denetim yetersizlikleri ve işverenlerin mevzuata uygun hareket etmelerini sağlayacak caydırıcı yaptırımların eksikliği ve denetim mekanizmalarının bağımsız olmaması ölümlü iş kazalarının artmasına yol açmaktadır.

Kazaları da Ölümleri de Önlemek Mümkün

Uygun koruyucu ekipman kullanılmaması ve ekipmanın kalitesiz olması da başka bir kaza ve ölüm nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır. İşverenlerin maliyet düşürme amacıyla ekipman alımında kaliteyi göz ardı etmesi giderek yaygınlaşmış ve kazaları önlenemez hale getirmiştir. İşçilerin kullandığı kasklar, eldivenler, iş ayakkabıları ve solunum cihazları gibi temel koruyucu ekipmanların standartlara uygun olmaması kazaları ağırlaştırmaktadır. Yorgunluk da iş kazalarının en önemli nedenlerinden biridir. Araştırmalar, uzun saatler boyunca çalışan işçilerin, kaza yapma olasılığının daha fazla olduğunu göstermektedir. Uzun çalışma saatleri, işçilerin fiziksel ve zihinsel yorgunluğunu artırarak dikkat dağınıklığına ve reflekslerin zayıflamasına yol açmaktadır. Bu durum, özellikle inşaat, madencilik ve taşımacılık gibi yüksek riskli iş alanlarında kaza sıklıklarını artırmaktadır. Bu nedenleri ortadan kaldırmak iş dolayısıyla gerçekleşen kaza ve ölümleri önüne geçecektir.

Son olarak;

İşyerlerinde sendikal müdahalenin toplumsal bir denetim mekanizması olarak yaşama geçirilmesi, hem örgütlenme hem güçlü bir sendikacılık hem de kamusal bir işçi sağlığı ve iş güvenliği için vazgeçilmezdir. Sigortasız ve sendikasız çalıştırma önlenmeli, sendikalaşmanın önündeki engeller kaldırılmalıdır.

Bütün işçilere insana yakışır standarttaki sosyal güvenlik sağlanmalıdır.

ILO’dan 28 Nisan Mesajı:

28 Nisan Dünya İş Sağlığı ve Güvenliği Günü dolayısıyla İLO Genel Direktörü Gilbert F. Houngbo da bir mesaj yayımlayarak “tüm çalışanlar, her açıdan güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamına sahip olma hakkına sahip” olması gerekliliğine bir kez daha vurgu yaptı ve “bu durumu değiştirmeliyiz” dedi. İşçilerin sağlığı ve yararını önceleyecek biçimde teknoloji kullanımının önemine de değinen Houngbo özetle şunları söyledi:

“Teknolojinin iyi amaçlarla kullanılması önemli adımlar atmamıza yardımcı olabilir. Yapay zekâ ve dijital teknolojiler işyerlerinin daha güvenli ve sağlıklı bir yer haline gelmesine yardımcı olabilir. Robot teknolojileri, otomasyon ve yapay zekâ tehlikeli koşullardaki işleri yürütebilir ve aşırı sıcaklıklarda çalışma, zehirli maddelerle çalışma veya afet bölgelerinde hareket etme gibi en tehlikeli görevleri yerine getirebilir. Bunların yanı sıra, hastanelerde hasta bakıcılara destek olarak, inşaatlarda ağır yüklerin kaldırılmasına yardım ederek ve fabrikalarda tekrarlanan işleri azaltarak fiziksel iş yükünü hafifletebilirler. Akıllı sensörler ve dijital izleme sistemleri hava kalitesi takibi, yorgunluk kontrolü yaparak ya da güvensiz hareket ve davranışlara karşı uyarıda bulunarak kazalar henüz meydana gelmeden riskleri tespit edebilir. Bu Dünya İş Sağlığı ve Güvenliği Gününde; hükümetleri, işverenleri, çalışanları ve inovasyonu destekleyenleri sadece daha akıllı değil, aynı zamanda daha güvenli ve sağlıklı olan bir iş yaşamının geleceğini inşa etmeye çağırıyorum”.